Odwój
m (→Odwój o głębokiej cyrkulacji) |
m (→Odwój o głębokiej cyrkulacji) |
||
Linia 11: | Linia 11: | ||
=== Odwój o głębokiej cyrkulacji === | === Odwój o głębokiej cyrkulacji === | ||
− | {{YouTube|SpbupiVmcBI|Kajakarz w | + | {{YouTube|SpbupiVmcBI|Kajakarz w odwoju o głębokiej cyrkulacji - Białka przez Czarną Górą (2009 r.)}} |
Z odwoju o głębokiej cyrkulacji (ang. ''deep re-circulating'', ''hydraulic'') woda wypływa głęboko, i bardzo często odległość, z jakiej wraca woda jest duża. Odwoje takie tworzą się | Z odwoju o głębokiej cyrkulacji (ang. ''deep re-circulating'', ''hydraulic'') woda wypływa głęboko, i bardzo często odległość, z jakiej wraca woda jest duża. Odwoje takie tworzą się | ||
za regularnymi [[próg|progami]] i są bardzo niebezpieczne dla kajakarza. | za regularnymi [[próg|progami]] i są bardzo niebezpieczne dla kajakarza. |
Wersja z 11:57, 30 cze 2009
Odwój (ang. hole w znaczeniu dziura, towback w znaczeniu wracającej wody, stopper, niem. Walze). Miejsce na rzece, za progiem, w którym woda tworzy walec, i jej część przy powierzchni wraca w górę rzeki. Istnieją dwa rodzaje odwojów: o płytkiej oraz o głębokiej cyrkulacji.
Pływając progi za którymi tworzą się mocne odwoje, dobrze jest stosować technikę Boofa.
Spis treści |
Rodzaje odwojów
Odwój o płytkiej cyrkulacji
W odwojach o płytkiej cyrkulacji (ang. surface stopper) woda wypływająca z odwoju znajduje się stosunkowo płytko, praktycznie tuż pod powierzchnią. Taki odwój może zatrzymać kajakarza lub go wywrócić, natomiast praktycznie zaraz po wywrotce, kajakarz zostaje z odwoju "wyciągnięty" przez wypływającą wodę.
Odwój o głębokiej cyrkulacji
Z odwoju o głębokiej cyrkulacji (ang. deep re-circulating, hydraulic) woda wypływa głęboko, i bardzo często odległość, z jakiej wraca woda jest duża. Odwoje takie tworzą się za regularnymi progami i są bardzo niebezpieczne dla kajakarza.
Szczególnie niebezpieczne są odwoje występujące za sztucznymi progami, gdyż są bardzo regularne. Odwoje występujące za sztucznymi progami nawet o niewielkiej wysokości są bardzo mocne.
Odwój skośny
W przypadku gdy odwój (czy to o płytkiej, czy o głębokiej cyrkulacji) nie jest ustawiony prostopadle do linii nurtu, a pod pewnym kątem, mówimy że jest to odwój skośny. Kajakarz ustawiony w takim odwoju bokiem jest przesuwany przez wodę w tą stronę, która znajduje się w dole rzeki, dzięki czemu dużo łatwiej taki odwój opuścić.
Odwoje uśmiechnięte i smutne
Odwój uśmiechnięty to taki, który patrząc z góry rzeki ma kształt uśmiechu (łuku z ramionami zwróconymi w dół rzeki). W takim odwoju woda cyrkuluje tak, że jest "karmiona" w dół rzeki do ramion łuku, gdzie odwój zwykle jest płytszy i słabszy, lub wręcz występują języki wypływającej wody. Taki odwój jest stosunkowo bezpieczny dla kajakarza i pływaka, gdyż można z niego wypłynąć i czasami sam w tym pomaga "wypluwając" bokiem.
Odwój smutny to taki, który patrząc z góry rzeki ma kształt odwróconego uśmiechu (smutnej buźki). W takim odwoju woda "karmiona" jest z ramion odwoju w dół rzeki do środka odwoju, gdzie odwój jest najmocniejszy. Taki odwój jest bardzo niebezpieczny, gdyż bardzo trudno się z niego wywiosłować, a w razie kabiny pływak trzymany jest na środku odwoju.
Podwójna cyrkulacja w odwoju
Niektóre odwoje tworzą się za progami, które są także podmyte od strony odwoju. Może to spowodować bardzo niebezpieczne zjawisko podwójnej cyrkulacji (ang. double re-circulating) - z jednej strony woda cyrkuluje w nim jak w normalnym odwoju o głębokiej cyrkulacji, a z drugiej, od strony podmytej skały, pojawia się dodatkowa cyrkulacja, która może spowodować wciśnięcie kajakarza pod podmytą skałę.
Zachowanie w odwoju
Kajakarz zatrzymany w odwoju zostaje w nim ustawiony bokiem. Aby utrzymać się w odwoju, należy utrzymać przechył w taki sposób, aby woda spadająca z progu wpadała pod dno kajaka. Bardzo często do utrzymania się na takim przechyle konieczne jest założenie podpórki po drugiej stronie (w dół rzeki).
Najbardziej praktyczną podpórką w odwoju jest niska podpórka, ze względu na fakt, iż pozwala ona na manewrowanie wiosłem. Założenie głębokiej podpórki powoduje, iż wiosło zostaje unieruchomione pod wodą i kajakarz nie jest w stanie robić nic więcej, niż utrzymanie przechyłu, aż do momentu opadnięcia z sił.
Wyjście z odwoju
Jeśli odwój nie jest całkiem regularny, w niektórych miejscach pojawiają się języki wypływającej wody. W takim wypadku należy starać się dowiosłować do takiego języka, i za jego pomocą kajakarz zostaje wyciągnięty z odwoju. W przypadku odwojów regularnych możliwe jest wyjście za pomocą zatopienia rufy lub dziobu. W tym celu należy obrócić kajak prostopadle do linii odwoju tak, aby spadająca woda zalała rufę lub dziób kajaka i wcisnęła ją pod wodę. Dzięki temu kajak może zostać wypchnięty w dół rzeki, za linię odwoju.
Wywrotka w odwoju
Nieutrzymanie przechyłu w odwoju powoduje, że spadająca z góry woda przylewa kokpit kajaka i kajak zostaje wywrócony. Aby wykonać wtedy eskimoskę, należy wykonać ją tak, aby wstawać po przeciwnej stronie, niż spadająca woda. Dzięki temu do podniesienia kajaka wykorzystywana jest siła odwoju. Wstanie w przeciwną stronę nie jest możliwe, gdyż uniemożliwia to spadająca z progu woda.
Pomoc osobie w odwoju
Pomoc kajakarzowi
Pomoc pływakowi
- Rzut rzutką,
- Człowiek Żaba,
- Rozciągnięcie rzutki w poprzek rzeki,
- Podanie kajaka,
- Łańcuch łodzi,
- Oczekiwanie poniżej odwoju,
- Podanie dziobu/rufy kajaka.
Zobacz także
- Próg,
- Sztuczny próg,
- Slajd,
- Boof.
Linki zewnętrzne
- http://pl.youtube.com/watch?v=LeL0sr0NbTM&NR=1 Symulacja odwoju o głębokiej cyrkulacji,
- http://www.youtube.com/watch?v=xE5N52V3IRk Filmik pokazujący, jak NIE NALEŻY pływać, asekurować, i pomagać w odwoju.
To jest tylko zalążek artykułu. Jeśli potrafisz, rozbuduj go. |